BMT sun’iy intellektni global boshqarish bo‘yicha rezolyutsiyani ma’qulladi

Bir necha oylik muzokaralardan so‘ng, 26-avgust kuni Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi "Sun’iy intellekt modellari bo‘yicha rezolyutsiya" deb nomlanuvchi A/RES/79/325 rezolyutsiyasini bir ovozdan qabul qildi. Ushbu hujjat sun’iy intellektni global boshqarishning ikkita yangi mexanizmini - Sun’iy intellekt bo‘yicha mustaqil xalqaro ilmiy panel va Sun’iy intellektni boshqarish bo‘yicha global muloqotni ta’sis etadi. Yangi institut doirasidagi birinchi rasmiy muloqot 2025-yil 25-sentyabr kuni BMT Bosh Assambleyasi sessiyasi doirasida bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan.

Mustaqil xalqaro ilmiy guruh 40 nafar ekspertdan iborat bo‘lib, ular jins va geografik taqsimot bo‘yicha muvozanat kafolatlari bilan ishlaydi. Panel a’zolari manfaatlar to‘qnashuvini majburiy deklaratsiya qilish sharti bilan uch yillik muddatga ochiq tanlov asosida tanlab olinadi. Panel joriy tadqiqotlar va dalillarga asoslangan ilmiy sharhlar va baholarni har yili taqdim etish uchun mas’uldir. Ushbu materiallar aniq siyosiy ko‘rsatmalarni o‘z ichiga olmaydi, lekin zarurat tug‘ilganda maxsus mavzuli ma’ruzalar bilan to‘ldirilishi mumkin.

'

Sun’iy intellektni boshqarish bo‘yicha Global muloqot xavfsizlik, shaffoflik, raqamli tafovutni kamaytirish va ochiq manba kodlarini muhokama qilish uchun davlatlar, texnologik kompaniyalar, fuqarolik jamiyati va boshqa manfaatdor tomonlarni birlashtiradigan ochiq munozara platformasiga aylanadi. Bu rivojlangan va rivojlanayotgan mamlakatlar manfaatlarini hisobga olgan holda xalqaro yondashuvlar va tartibga solishni muvofiqlashtirish imkonini beradi.

Shu bilan birga, keng qo‘llab-quvvatlanishiga qaramay, rezolyutsiyada quyidagi muammolar qayd etilgan: panel mustaqilligini saqlab qolish zarurati, tegishli moliyalashtirishni ta’minlash, shuningdek, geosiyosiy raqobatning, xususan, AQSH va Xitoy o‘rtasidagi yangi institutlar samaradorligiga ta’siri. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, ushbu chora-tadbirlarning muvaffaqiyati jarayonlarning shaffofligi va barcha manfaatdor o‘yinchilarning ishtirokiga bog‘liq bo‘ladi.

Rezolyutsiyaning qabul qilinishi axloqiy, ijtimoiy va texnologik jihatlarni hisobga oladigan, barqaror rivojlanish maqsadlarini qo‘llab-quvvatlaydigan va sun’iy intellektga kirishdagi tafovutni qisqartirishga hissa qo‘shadigan sun’iy intellekt texnologiyalarini mas’uliyatli va barqaror boshqarish xalqaro tizimini yaratishda muhim qadam sifatida baholanmoqda.