Helmholtz AI (Germaniyadagi tadqiqot tashabbusi), Google DeepMind, Prinston universiteti va boshqa tashkilotlarning tadqiqotchilar jamoasi Centaur - ko‘plab kognitiv vazifalarda inson xatti-harakatlarini bashorat qila oladigan birinchi universal sun’iy intellekt modelini taqdim etdi.
Centaur Llama 3.1 (70B parametrli) til modeliga asoslangan bo‘lib, u Psych-101 massivida qo‘shimcha ravishda o‘qitilgan: bu 160 ta tajribada 60 ming ishtirokchi tomonidan qabul qilingan 10 milliondan ortiq qarorlardir. Bu ma’lumotlar noaniqlik sharoitida idrok, xotira, mantiqiy fikrlash, axloqiy tanlov va qaror qabul qilish vazifalariga javoblarni o‘z ichiga oladi. Tizim vazifalarni tabiiy tildagi ko‘rsatmalar sifatida "o‘qiy olishi" uchun har bir tajriba matn shakliga o‘tkazildi. Bunday yondashuv unga yangi, notanish sharoitlarda ham harakatlarni bashorat qilishni o‘rganishga imkon berdi.
Centaur hatto o‘zi uchun yangi vazifalarda ham xatti-harakatlarning aniq bashoratlarini ko‘rsatadi. Misol uchun, testlardan birida slot-mashinaga o‘xshash o‘yin qo‘llanilgan: sinaluvchilar g‘alaba qozonish ehtimoli turlicha bo‘lgan ikkita avtomatdan birini tanlashgan. Model ishtirokchilarni tanlashni yuqori aniqlik bilan bashorat qildi. Mantiqiy xulosa va axloqiy dilemmaning yanada mavhumroq masalalarida Sentavr mavjud kognitiv modellarni ham chetlab o‘tdi.
Modelning miya ishiga o‘xshashligi alohida qiziqish uyg‘otadi. Tadqiqotchilar Centaur’ning "ichki tasavvurlari"ni funksional MRT (fMRI - real vaqt rejimida miya faolligini qayd etish usuli) natijalari bilan taqqosladi. Ma’lum bo‘lishicha, vazifalarga javoban modelni faollashtirish naqshlari GPT-4 va PaLM-2 kabi boshqa har qanday modellarga qaraganda insonning neyroaktivligiga yaqinroq.
Kentavr yangi kognitiv nazariyalarni yaratishda ham yordam berishi mumkin. Bir vaziyatda u vazifada yangi strategiyani kashf etdi, unda odamlar nafaqat ehtimollik asosida, balki kelajakdagi mukofotni hisobga olgan holda ham tanlov qilishgan. Bunday xulq-atvor modeli ilgari psixologiyada tasvirlanmagan, ammo model tomonidan aniqlangandan so‘ng, u ishtirokchilarda qayta tekshirilganda tasdiqlandi.
Model o‘rgangan Psych-101 platformasi va Centaurning o‘zi ochiq havolalarga qo‘yilgan. Kelajakda bolalar psixologiyasi, psixiatriya va boshqa sohalarni kengaytirish rejalashtirilgan.